Wovon man nicht sprechen kann, darüber muss man schweigen

Eén van de markantste feiten van het afgelopen jaar is wellicht de reactie uit de moslimwereld op de zogenaamd vijandelijke islam-uitspraken van paus Benedictus XVI. Ik zeg wel zogenaamd, omdat het beeld dat de media ophangen van die bewuste uitspraken niet helemaal (ja, ik zou zelfs durven beweren: helemaal niet) juist is.

De hele toespraak van de paus laat zich overigens niet in een journaalitem van dertig seconden vatten. De context is veel ingewikkelder dan dat. Heb je de tekst in zijn geheel niet gelezen, dan kan je daar eigenlijk niet al te veel zinnigs over zeggen. Als het door de eenzijdige berichtgeving tot rellen komt, dan draagt o.m. de pers daarin een verpletterende verantwoordelijkheid.

Men kan veel over deze paus zeggen (van oerconservatieve Pantzerkardinaal tot hippe Ratzi), maar niet dat de brave man een notoir islamhater zou zijn. Als je de tekst van de omstreden toespraak er grondig op naleest, dan zal je merken dat de kerkvader juist een warm pleidooi houdt voor verdraagzaamheid tussen de verschillende geloofsovertuigingen. Het gewraakte citaat haalt Benedictus aan om precies aan te tonen dat tussen toen en nu een hele weg al is afgelegd. Hij noemt in zijn toespraak zelf het citaat “unannehmbar schroff” (onaanvaardbaar grof). Wie in die oproep tot dialoog een hatelijke uitspraak ziet, hij werpe de eerste steen.

Dat de media klakkeloos het citaat overnamen, zonder het in zijn context te plaatsen, is zonder meer onvergeeflijk. Of zouden de journalisten onvoldoende Duits verstaan hebben? Ze mogen bij mij altijd een cursus komen volgen...